Aanzienlijke evolutie van de netwerkkosten vanaf 2025

Het bedrag van de energiefactuur van uw bedrijf bestaat uit 3 grote onderdelen: energie, netkosten (transport en distributie) en toeslagen. Uw energieleverancier stort het bedrag van de netkosten en toeslagen integraal door.

De netkosten worden gebruikt om het transport en de distributie van elektriciteit en aardgas, evenals de aanleg en het onderhoud van netwerken te financieren. In het kader van de energietransitie moeten er forse investeringen gedaan worden. Ze worden deels gefinancierd door een aanzienlijke stijging van de netwerkkosten op uw energiefactuur.

Wat vindt u in dit artikel?

• Waarom zullen de prijzen van distributie en transport stijgen?
• Hoe worden de inkomsten van netbeheerders bepaald?
• Wijzigingen op federaal niveau – TNB (Elia)
• Wijzigingen in Vlaanderen
• Wijzigingen in Brussel
• Wijzigingen in Wallonië
• Hoe beperkt u de financiële impact van deze maatregel? 

De netbeheerders worden momenteel geconfronteerd met aanzienlijke financieringsbehoeften om de uitdagingen van de energietransitie aan te gaan en de stijging van de kosten als gevolg van de inflatie te dekken.

Er zijn investeringen nodig om de bestaande infrastructuur te moderniseren en te versterken, om het hoofd te bieden aan:

• De toenemende elektrificatie (elektrische mobiliteit, verwarming, enz.).
• Het stijgende aantal nieuwe, soms lokale, installaties (batterijen, hernieuwbare energie, ...). 
• De kosten gelinkt aan de evolutie van de interconnecties met buurlanden; digitale meters; energie-eiland enz.

Bovenvermelde elementen zijn essentieel voor de energietransitie. Ze vergen aanzienlijke netwerkaanpassingen om een stabiele en betrouwbare elektriciteitsvoorziening te garanderen.

De snelle toename van het aantal installaties levert bijvoorbeeld problemen op voor de stabiliteit van elektriciteitsnetten, onder andere door de variabiliteit van de hernieuwbare energie (intermitterend), het injectiebeheer en het ontwerp van de netten, dat niet ontworpen is om een groot aantal gedecentraliseerde productiepunten te beheren (wat kan leiden tot overbelasting).

De regulatoren (CREG - CWaPE – VREG – Brugel) keuren goed wat de netbeheerders kunnen aanrekenen (we spreken van de ‘toegelaten inkomsten’). 
Deze bedragen garanderen het inkomen van de netbeheerders zodat zij hun taken kunnen uitvoeren om de betrouwbaarheid en veiligheid van de netwerken te waarborgen.

Elke regulator ontwikkelt een tariefmethodologie die de toegelaten inkomsten van de netbeheerder in zijn regio bepaalt. Deze methodologie ligt doorgaans vast voor een periode van 4 jaar. Vervolgens worden de prijzen jaarlijks geactualiseerd. Verschillende factoren spelen een rol, zoals inflatie en de kosten die netbeheerders maken voor de verplichte opkoop van groenestroomcertificaten.

De CREG heeft de transporttarieven voor elektriciteit goedgekeurd voor de periode 2024-2027 (persmededeling). Ze zullen in de periode 2024-2027 met gemiddeld 77% stijgen: ze waren over het algemeen stabiel tussen 2023 en 2024 en vanaf 2025 zullen ze sterker stijgen.

Wat verandert er?

Om de belasting op het elektriciteitsnet beter te spreiden, zullen de tarieven voor piekmomenten aanzienlijk stijgen. Bedrijven worden zo gestimuleerd om hun verbruik tijdens deze piekmomenten te beperken. 
Opgelet: Elia voert de belasting op piekverbruik in op basis van de hoogst gemeten piekwaarde in de maand, niet op een maandgemiddelde. Concreet betekent dit dat het maandpiektarief wordt toegepast op de maximale vermogensvraag die gedurende een kwartier in de betreffende maand wordt geregistreerd.

Ondernemingen die flexibel kunnen omgaan met hun energieverbruik – bijvoorbeeld door het verbruik te verschuiven naar daluren of door deel te nemen aan flexibiliteitsmarkten – kunnen profiteren van voordeligere tarieven.

Elia introduceert dynamische tarieven die variëren op basis van de netbelasting. Dit biedt bedrijven de kans om kosten te besparen door hun verbruik af te stemmen op de momenten dat het net minder belast is.

De tariefmethodologie voor 2025 – 2028 (VREG-persbericht – 24 juni 2024) definieert een kader waardoor de netbeheerders hun essentiële taken kunnen vervullen en de nodige investeringen kunnen doen voor de energietransitie.

Dat resulteert in hogere netwerktarieven voor elektriciteit en de impact op de energiefactuur van Vlaamse bedrijven zal aanzienlijk zijn. De netwerktarieven voor aardgas dalen licht.

Bedrijven aangesloten op het middenspanningsnet zullen in 2025 (ten opzichte van 2024) een gemiddelde stijging van de DNB- en Elia-tarieven van 41% zien. 78% van deze stijging is toe te schrijven aan de stijging van de transportnetwerktarieven.

Illustratie: een bedrijf met een jaarlijks elektriciteitsverbruik van 160 MWh/jaar, een toegangsvermogen van 95 kVA en een maandpiek van gemiddeld 70 kW zal 2.603 € (ofwel ruim 41%) meer betalen in 2025, vergeleken met 2024. 78% van deze stijging (d.w.z. 2.031 €) is toe te schrijven aan de stijging van de transportnetwerktarieven.

Let op: de finale impact zal pas gekend zijn bij de publicatie van de nieuwe nettarieven in december 2024.

De netwerktarieven voor aardgas zullen licht dalen. Het aardgasdistributienetwerk zal dankzij de energietransitie uiteindelijk steeds minder gebruikt worden. Een kmo met een aardgasverbruik van 116 MWh per jaar zal in 2025 gemiddeld 111 € (of 10%) minder dan vandaag betalen.

De Brusselse regulator Brugel werkt ook aan een evolutie van zijn tariefmethodologie die vanaf 2028 van toepassing zou moeten zijn. Tot die tijd blijven de principes dezelfde. De tarieven zouden eind 2024 gecommuniceerd worden.

In 2024 presenteerde de Waalse Energiecommissie (CWaPE) een nieuwe tariefmethodologie voor de periode 2025-2029 (volledig document) met belangrijke veranderingen, voornamelijk met betrekking tot elektriciteitsdistributie. Er is geen noemenswaardige verandering met betrekking tot de tariefmethodologie voor de distributie van aardgas.

De belangrijkste wijziging voor de Business-klanten (middenspanningsaansluiting) betreft de wijzigingen in het capaciteitstarief:

• De prijs voor de maandelijkse piek zal 2/3 van de capaciteitsterm vertegenwoordigen (vergeleken met 25% momenteel)
• De prijs voor de jaarlijkse piek wordt toegepast op de hoogste piek die in de afgelopen 12 maanden wordt gefactureerd en vertegenwoordigt 1/3 van de capaciteitsvergoeding.
• Het te factureren piekvermogen is gelijk aan het maximaal gemeten piekvermogen gedurende de maand. Voor netgebruikers met een gemeten belastingscurve is het te factureren piekvermogen gelijk aan het 11de hoogste piekvermogen gemeten gedurende de maand.

Andere nieuwigheid vanaf 2026
Een op stimulans gebaseerde tarifering (optioneel) voor laagspanningsinstallaties (minder dan 56 kVA), met verschillende prijsklassen om de belasting op het elektriciteitsnetwerk beter te verdelen. De nagestreefde doelstellingen zijn:

• Opnames verplaatsen naar periodes waarin het netwerk minder gebruikt wordt.
• Gebruik hernieuwbare energie indien beschikbaar.
• Behoud van de kwaliteit van de energiedistributie tegen een betaalbare prijs.

Dat betekent dat de netkosten hoger zullen zijn tijdens piekmomenten en lager wanneer de opwekking van zonne-energie hoog is.

Meer gedetailleerde informatie vindt u in deze infografie.

Voor iedereen geldt dat piek- en daluren op alle dagen van de week gelijk zijn (geen verschil tussen weekdagen en weekends).

Voor midden- of hoogspanningsklanten blijven de twee tijdslots behouden.

De prijzen zullen de komende jaren doorgaans als volgt veranderen*:

• Elektriciteit: stijging van 10% tussen 2024 en 2025 en 4% tussen 2025 en 2029: CWaPE-tariefbesluit voor ORES
• Gas: stijging van 3% tussen 2024 en 2025 en 8% tussen 2025 en 2029: CWaPE-tariefbesluit voor ORES

*Let op: de tarieven zijn nog niet gekend en de verhoging zal niet noodzakelijkerwijs op alle prijzen en onderdelen op dezelfde wijze worden toegepast.

Enkele tips:

• Peak shaving: verminder energieverbruik tijdens piekmomenten om hoge tarieven te vermijden.
• Load shifting: verplaats energie-intensieve processen naar daluren om lagere tarieven te genieten.

Met onze tool Energy Manager Business analyseert u uw energieverbruik in detail tot op het kwartier na.

• Energiebesparende installaties en betere isolatie kunnen uw verbruik met 10 tot 30% verlagen (afhankelijk per sector, type gebouw en huidige energie-efficiëntie).

Een energieaudit is hierbij het ideale vertrekpunt.

• Energieopslag: overweeg een batterij om periodes van overproductie maximaal te benutten en piektarieven te vermijden.

De regulatoren stellen de tarieven vast op basis van de kosten die netwerkbeheerders (zullen) maken. 

Omdat de energietransitie aanzienlijke investeringen in het elektriciteitsnet vergt, leidt dit tot hogere netkosten. Zonder de impact van inflatie te vergeten.

Er zijn echter bepaalde acties die u kunt ondernemen om de financiële impact op de energiefactuur van uw bedrijf te beperken.Denk bijvoorbeeld aan investeren in energie-efficiëntie, hernieuwbare energie of batterijen om uw verbruik te verminderen, optimaliseren en flexibeler te maken.

Uw accountmanager kan u hierin begeleiden en adviseren.