Alles wat u moet weten over de Europese CO2-emissierechten

De EU startte in 2005 met het emissiehandelsysteem oftewel Emission Trading Scheme (ETS). Het is een van de hoekstenen van het Europese klimaatbeleid.

Het doel van ETS? De CO₂-uitstoot (of EUA voor European Union Allowances) in de EU op termijn verlagen. Zo’n 55 % tegen 2030.

Zo werkt het. De EU zet een plafond op de totaal toegestane jaarlijkse broeikasgasuitstoot van bedrijven. De uitstoot wordt gemeten.

Bedrijven ontvangen een uitstootrecht voor elke ton CO₂ die ze uitstoten. Een deel van die CO₂-emissierechten krijgen ze gratis, de rest kunnen ze verkrijgen via 3 mechanismen die we zo dadelijk uitleggen.

Bedrijven die meer CO₂-emissierechten hebben dan ze CO₂ uitstoten, kunnen hun rechten doorverkopen aan bedrijven die er te kort hebben. Of ze kunnen hun rechten bewaren voor het komende jaar. Zo ontstaat er een mechanisme dat de prijs van CO₂ bepaalt.

Emissiehandel geeft bedrijven een keuze: betalen voor rechten om CO₂ uit te stoten of dat geld investeren in schonere productiemethoden zodat de CO₂-uitstoot omlaag gaat. Blijvend.

Elk jaar zijn er minder CO₂-emissierechten beschikbaar. Bedrijven kunnen dus samen steeds minder CO₂ uitstoten. Dat maakt investeren in duurzaamheid almaar aantrekkelijker. Emissiehandel is een belangrijke hefboom om de internationale klimaatdoelstellingen te bereiken.

Elk jaar geeft de EU een aantal CO₂-emissierechten aan verschillende industrieën.
Maar elk jaar daalt het aantal CO₂-emissierechten ook.

Want het blijft de bedoeling dat de uitstoot jaarlijks daalt. Momenteel krijgen bijvoorbeeld elektriciteitsproducenten geen gratis CO₂-emissierechten meer.

Intussen worden er uitstootverminderende technieken ontwikkeld zodat de totale uitstoot blijft dalen. 

Elke dag worden er veilingen georganiseerd waarbij elektriciteitsproducenten en industriële spelers uitstootrechten kunnen verhandelen.

Op de secundaire markt doen ook andere spelers mee, zoals financiële investeringsbedrijven of hedge funds. Zij kijken vooral naar uitstootrechten met een leveringsdatum voor het einde van het jaar.

De actuele vraag en het aanbod van CO₂-emissierechten bepalen is lastig. Daarom wordt de prijs voor een groot stuk bepaald door de manier waarop marktspelers denken dat vraag en aanbod in de toekomst gaat zijn.

Zij kijken bijvoorbeeld naar de economie en politieke beslissingen.

De prijs van de uitstootrechten heeft de neiging de evolutie van de olieprijzen te volgen. Want de olieprijs is een indicator van de algemene economie.

Pikt de economie weer op? Dan stijgt de vraag naar olie. En dat zien we ook in de prijs van de CO₂-emissierechten.

De prijs van elektriciteit wordt ook voor een groot stuk beïnvloed door de prijs van de uitstootrechten.

Elektriciteit wordt vandaag nog steeds voor een stuk geproduceerd op basis van kolen en gas. Beide technologieën stoten CO₂ uit en je hebt dus ook CO₂-emissierechten nodig. Elke evolutie in de prijs van de uitstootrechten heeft dus ook een impact op de prijs van elektriciteit.

En dan is er ook nog de verhouding tussen de prijs voor gas en kolen.

Het niveau van de prijs bepaalt namelijk welke technologie gebruikt wordt om elektriciteit te produceren. Zijn gasvoorraden bijvoorbeeld heel erg laag? Dan wordt er meer elektriciteit geproduceerd op basis van kolen.

Deze technologie is vervuilender en daarom hebben we opnieuw CO₂-emissierechten nodig.

De uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% verlagen ... Dat doel heeft de Europese Commissie in 2021 gesteld. En om dat doel te bereiken, werd Fit for 55 uitgewerkt. Het moet de Europese klimaatwet hervormen, m.n. het systeem voor emissiehandel (EU ETS) dat in 2005 werd ingevoerd om de economische spelers aan te moedigen hun CO2-uitstoot te verlagen.

Bent u benieuwd hoe de energiemarkt écht werkt?

Onze nieuwe 4-delige gids helpt u om uw energieaankopen te optimaliseren. U leert over de energiemarkt en hoe u beter inspeelt op prijsschommelingen. 

De gids helpt u ook om de juiste formule te kiezen en reikt tools aan om de energiemarkt op te volgen. Opgesteld door de energie-experts van ENGIE.