Energieflexibiliteit: de sleutel tot succes in een volatiele energiemarkt

Energieflexibiliteit, dat is het vermogen om de energieproductie, het energieverbruik of de energieopslag dynamisch aan te passen aan veranderende omstandigheden op het net of aan prijssignalen. Een bedrijf kan zijn verbruik tijdelijk verlagen, verhogen, uitstellen of verschuiven, of energie opslaan en vrijgeven op momenten dat het economisch of technisch het meest opportuun is. Prijsschommelingen zijn steeds frequenter en groter. Zo dus ook het belang van flexibiliteit voor bedrijven.

De energietransitie beïnvloedt zowel het aanbod als de vraag op de elektriciteitsmarkt. Aan de aanbodzijde verschuift de productie van stabiele, voorspelbare bronnen zoals gas- en kerncentrales naar weersafhankelijke zonne- en windenergie. Aan de vraagzijde zorgen energie-efficiëntiemaatregelen en de toename van lokale productie-installaties, zoals zonnepanelen, ervoor dat het afnameprofiel van bedrijven steeds onregelmatiger en moeilijker te voorspellen wordt.

Deze dubbele verschuiving zorgt voor een toenemende volatiliteit en verminderde voorspelbaarheid op de energiemarkten. Het resultaat zijn sterke prijsschommelingen: wanneer zon en wind ontbreken, schieten prijzen omhoog; bij overaanbod kunnen ze zelfs onder nul duiken.

Energieflexibiliteit stelt bedrijven in staat om actief in te spelen op deze dynamiek – en zo te profiteren in plaats van te lijden onder de onzekerheid.

Naast de toegenomen prijsvolatiliteit zien bedrijven hun energiekosten ook stijgen door hogere nettarieven. Netbeheerders investeren massaal in de versterking van het elektriciteitsnet om de toename van hernieuwbare energie en de veranderende energiestromen op te vangen. Deze investeringen zijn noodzakelijk om congestieproblemen te vermijden en de betrouwbaarheid van het net te waarborgen, maar leiden tot aanzienlijk hogere kosten die worden doorgerekend aan particulieren en bedrijven.

Bedrijven die hun energievraag flexibel kunnen sturen, bijvoorbeeld door pieken te vermijden via batterijopslag of vraagsturing, kunnen deze stijgende netkosten echter sterk beperken en zo hun totale energiefactuur optimaliseren.

Een stabiel elektriciteitsnet vereist een constante frequentie van 50 Hz. Vraag en aanbod moeten dus constant op elkaar afgestemd worden. Om dit evenwicht te bewaren, wordt energie continu op zeer korte termijn verhandeld. Hiervoor bestaan verschillende energiemarkten:

• Day-Ahead Markt: energie wordt één dag op voorhand verhandeld, gebaseerd op verwachte vraag en aanbod.
   
• Intraday Markt: hier wordt energie bijna in realtime verhandeld om onverwachte veranderingen in vraag of productie op te vangen.
   
• Onbalansmarkt: netbeheerders grijpen hier direct in wanneer het evenwicht tussen productie en verbruik dreigt te ontsporen.

De prijzen op deze markten kunnen sterk variëren, en bedrijven die hier flexibel kunnen reageren, hebben een duidelijk concurrentievoordeel. 

Bedrijven hoeven niet lijdzaam toe te zien; ze kunnen actief inspelen op deze dynamiek op verschillende manieren:

• Batterij-installaties (BESS): sla goedkoop ingekochte of zelf geproduceerde energie op en verkoop of gebruik die wanneer de prijzen pieken. 
   
• Curtailment van zonne- of windenergie: stem uw lokale energieproductie af op marktsignalen om negatieve prijsmomenten te vermijden of inkomsten te optimaliseren. 
   
• Demand Response Programma’s: verlaag of verhoog tijdelijk uw verbruik op vraag van netbeheerders en ontvang hiervoor een vergoeding. 

Als toonaangevende groene stroomproducent in België wil ENGIE ook op dit vlak het voortouw nemen door batterijprojecten te ontwikkelen in ons land. Zo installeren wij op dit moment 380 MW aan batterijcapaciteit op onze eigen productiesites om het evenwicht van het elektriciteitsnet mee te ondersteunen. 

Deze capaciteit is vergelijkbaar met 304.000 thuisbatterijen van 5 kWh die samen het verbruik van 182.400 gezinnen kunnen dekken.

In de snel veranderende energiemarkt, aangedreven door de energietransitie, is flexibiliteit uitgegroeid tot een onmisbare strategische meerwaarde. Bedrijven die investeren in flexibele oplossingen beschermen zich niet alleen tegen hoge kosten maar creëren nieuwe inkomstenstromen en dragen bij aan de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Zo ondersteunen en versnellen zij actief de energietransitie naar een duurzamer en veerkrachtiger energiesysteem. 

Bent u klaar om het energiebeheer van uw onderneming toekomstbestendig te maken?
Neem contact met ons op en ontdek hoe wij uw bedrijf kunnen begeleiden naar maximale energie-efficiëntie en rendement! 

👉 Vraag een vrijblijvend adviesgesprek