Schakelen op elektrische installaties een routineklus? Opgelet!
De voorwaarden en risico’s als u aan elektrische installaties werkt
Gestructureerd werken is een must, maar tegelijk kan routine gevaarlijke situaties opleveren in een bedrijf. Zeker als er elektriciteit aan te pas komt. Gino Weemaes, lesgever hoogspanningsschakelen en veiligheid in en om elektrische installaties bij ENGIE, geeft al jarenlang theorie- en praktijkles, onder andere aan de werknemers van Belgische kerncentrales. Hij weet dus precies in welke hoek het gevaar schuilt. “Stel dat er zich een stroomonderbreking voordoet. Dan moet er meestal aan machines of aan andere elektrische installaties zoals schakelkasten gewerkt worden. De medewerker gaat er soms gemakshalve van uit dat de installaties al veilig gesteld zijn door andere werknemers. Dat is misschien nog niet gebeurd en daar ligt het grootste gevaar. Daar worden fouten gemaakt.”
“De wet is heel duidelijk in deze materie”, legt Weemaes verder uit. “De wet onderscheidt 2 personen die werkzaamheden mogen uitvoeren op een elektrische installatie. De houder van een bevoegdheidsverklaring BA4, die de bekwaamheid heeft van een ‘gewaarschuwd’ persoon. En een werknemer met een BA5-bevoegdheidsverklaring, die per definitie een ‘vakbekwaam’ persoon is die mag werken aan elektrische installaties.”
Wanneer moet men over ‘gewaarschuwde’ werknemers beschikken? Zodra er in een bedrijf een ruimte is waarin kasten voor elektrische verdeling staan, waarbij de nominale frequentie van de stroom maximaal 10000 hertz is, moeten de werknemers die in contact komen met deze kasten minimaal een BA4-certificaat hebben. Ze zijn op de hoogte gebracht van de risico’s en weten wat er wel en niet mag.”
Is een hercertificering nodig?
Voor elke elektrische installatie is een specifieke bevoegdheidsverklaring nodig die de werkgever verstrekt op basis van de bekwaamheid. In dit document staat precies beschreven aan welke elektrische installatie(s) elk personeelslid mag werken. U moet nagaan of u over de nodige bevoegdheden beschikt en of die ook gelden voor de installaties waaraan of in de nabijheid waarvan u moet werken. Hercertificering is nodig wanneer het materiaal vervangen is, delen van de onderneming gerenoveerd zijn of het bedrijf gevoelig uitgebreid is.
Om een hercertificering van uw werkgever te bekomen, volgt u best een kwalitatieve opleiding waarbinnen zo veel mogelijk praktisch geschakeld wordt onder spanning op een gelijkaardige installatie als die in uw eigen bedrijf.
Veiligheidsprocedures correct uitvoeren
Een goed ontwerp van de elektrische installaties is cruciaal om menselijke fouten te vermijden. Voorzie voldoende elektrische en mechanische vergrendelingen binnen de arbeidscyclus, zoals een aarding die pas ingeschakeld kan worden nadat een ander element uitgeschakeld is. Zo moet telkens elke fase van het heropstartproces succesvol afgerond zijn voordat de volgende opgestart kan worden.
Opgelet: een veiligheidsprocedure kan nog zo grondig zijn, ze moet wel uitgevoerd worden door bevoegd personeel. Het bevoegde personeel met de hoogste competenties (BA5-bevoegde) neemt altijd de finale beslissingen. Stappen overslaan in het heropstartproces is absoluut uit den boze.
8 gouden stappen
Kent u de “vitale 5” of “gouden 5” nog, de 5 stappen om op een veilige manier een elektrische installatie buiten spanning te plaatsen en zeker te zijn dat ze gedurende de tijd van de interventies buiten spanning blijft?Dan weet u wellicht ook dat deze 5 cruciale stappen ondertussen uitgebreid zijn naar 8: de gouden 8. De 3 extra stappen (stap 1: de werkvoorbereiding, stap 7: de vrijgave van de installatie en stap 8: het terug onder spanning brengen) zijn toegevoegd om op een gestructureerde en veilige manier te werken.
De reglementeringen rond schakelen evolueren. Het is cruciaal dat u te allen tijde alert blijft en dat u uw kennis over schakelen regelmatig bijschaaft. We raden daarom aan om minstens om de 3 à 4 jaar een cursus te volgen waardoor u weer helemaal up-to-date bent.
Kent u nog de geldende veiligheidsvoorschriften voor het werken op of rond elektrische installaties? Doe de test online.
Vragen over onze trainingen elektrische veiligheid? Surf naar engie.be of contacteer ons voor een offerte!