Waarom gascentrales noodzakelijk blijven voor de energietransitie
In de elektriciteitsmarkt worden de verschillende beschikbare productietechnologieen (kolen, gas,…)– in Belgïe en de buurlanden – geordend van laag naar hoog volgens hun productiekost. Het is immers bij wet verboden om vaste kosten op te nemen. De markt (vraag en aanbod) bepaalt – enkel op basis van de prijs – welke centrales op welk moment worden ingezet om ons land van elektriciteit te voorzien. De vraag naar elektriciteit varieert immers uur per uur, en vanuit economisch standpunt is het evident dat eerst de goedkoopste centrales worden ingezet.
De vaste kosten zijn dus niet vervat in de elektriciteitsprijzen en worden vandaag enkel deels vergoed indien een duurdere eenheid wordt geactiveerd en de prijs zet. Alle productie-eenheden ontvangen dan deze elektriciteitsprijs, ook al is ze hoger dan hun variabele kosten, en met deze brutomarge wordt een deel van de vaste kosten vergoed. De elektriciteitsprijzen zijn laag dankzij de hernieuwbare capaciteit die bijna kosteloos produceert.
Het effect voor de gascentrales is dus dubbel: (i) Het aantal draaiuren is sterk gedaald en (ii) de marges tijdens de draaiuren zijn gereduceerd.
Gascentrales in back-up zijn de oplossing om de energietransitie te laten slagen
De energietransitie zorgt dat technologieën met brandstofkosten worden vervangen door technologieën waarvoor geen brandstof nodig is. Hierdoor wordt er minder vaak een beroep gedaan op gascentrales, maar ze blijven wel noodzakelijk voor de momenten waarop er geen zon of wind is. Deze nieuwe uitbating als back-up noodzaakt dat de gascentrales ook anders vergoed worden.
De wijze waarop de markten zijn ontworpen, is niet aangepast aan de energietransitie. Producenten worden vandaag nog steeds vergoed op basis van de geproduceerde elektricteit (ifv hun brandstofkosten), terwijl de energietransitie nood heeft aan een vergoeding die de investering dekt.
Een tweede markt naast de elektriciteitsmarkt dringt zich op, zodat zowel de variabele als de vaste kosten kunnen vergoed worden.
Een markt die de vaste kosten dekt, bestaat reeds in onze omliggende landen en wordt een capaciteitsmarkt genoemd. Hiermee kan ook een centrale die noodzakelijk is voor de bevoorradingszekerheid, in de markt blijven, zonder de aanzienlijke draaiuren met marges die noodzakelijk zijn via de traditionele elektriciteitsmarkt.
Zo kunnen de gascentrales enerzijds inspelen op de piekvraag en anderzijds een oplossing bieden voor de variabiliteit van onze hernieuwbare energiebronnen. We hebben nood aan flexibele centrales die gemakkelijk regelbaar zijn en dus snel en nauwkeurig de benodigde extra capaciteit leveren. Gascentrales kunnen dat perfect. Van alle centrales met gegarandeerde beschikbaarheid stoten ze bovendien de minste CO2 uit.
Bij de introductie van een capaciteitsmarkt bestaat de mogelijkheid om het aandeel hernieuwbare energie verder te verhogen zonder de rentabiliteit van de back-upcentrales aan te tasten. Dit is exact wat de energietransitie nodig heeft om te kunnen slagen.
Wilt u leren op welke manier de situatie van de gascentrales de elektriciteitsprijs beïnvloedt? Download dan ons e-book rond de elektriciteitsprijs.
Schrijf u in op Energy Market News en volg de energiemarkten op de voet!
