Elektrische veiligheid: bescherm uw werknemers, vaarwel slechte gewoonten!

Het Algemeen Reglement op de elektrische installaties (AREI) is zeer streng en wordt regelmatig bijgewerkt. Resultaat? Veel minder elektrische ongevallen volgens het verslag van het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris) van 2021. Zo had in 2021 minder dan één arbeidsongeval op de 100 te maken met een elektrisch probleem, een explosie of een brand. 

En toch blijft het risico op elektrisering, brand of explosie wel degelijk reëel. Elektrische ongevallen kunnen dan ook ernstige gevolgen hebben voor werknemers. Denk bijvoorbeeld aan brandwonden, hersenletsels of hartbeschadiging en in bepaalde gevallen zelfs overlijden. Overlijdens komen ongeveer twintig keer vaker voor dan bij klassieke ongevallen, aldus de statistieken van het Franse nationaal instituut voor onderzoek en veiligheid. Voorzichtig zijn is dus de boodschap. Uiteraard niet alleen bij elektrische installaties onder hoogspanning, maar ook bij laagspanningsinstallaties. 

Goed nieuws: de meeste elektrische ongevallen kunnen worden vermeden door meer aandacht te schenken aan elektrische veiligheid. Werknemers bevinden zich nog veel te vaak in gevaarlijke situaties op het werk en zijn zich daarvan zelfs niet bewust. Dat merkt ook Kristof Vanwymelbeke, specialist bij ENGIE, tijdens zijn vele risicoanalyses bij klanten: "Op een dag kwamen we bij een perfect schone hoogspanningscabine. Ze bleek wekelijks te worden gepoetst met een vochtige dweil. Nochtans zijn water en elektriciteit natuurlijk geen ideale combinatie. Dat was beangstigend! Te meer omdat die cabine waarschijnlijk werd schoongemaakt door iemand die de gevaren van de installatie totaal niet kon inschatten."

Een huiveringwekkende situatie dus, maar toch niet zo zeldzaam als we de vele getuigenissen van zijn collega's mogen geloven. Volgens Didier Gallez, die opleidingen geeft over elektrische veiligheid, "gebeurt het vaak dat onbevoegd personeel handelingen uitvoert op materiaal dat nog onder spanning staat." Zoals? 

• De oven van een bedrijf dat kant-en-klaargerechten maakt, deed regelmatig de hoogspanningscabine uitvallen. De werknemers van de productie zetten die dan zelf opnieuw in werking! 
• Een werknemer had de ventilator van de hoogspanningscabine uitgeschakeld omdat die midden in de zomer warme lucht door de gang blies enz.

Nog gevaarlijke situaties die we regelmatig vaststellen? 

• Op een industrieterrein stond een productiemachine vlak bij een rail, onder spanning en onbeschermd. Daardoor moesten de arbeiders zich langs de wand van de machine kronkelen om contact met de rail te vermijden!
• Doorgesneden of blootliggende kabels in elektriciteitskasten, die eigenlijk beschermd en geïdentificeerd zouden moeten zijn. We moeten er eigenlijk standaard van uitgaan dat een doorgesneden of blootliggende kabel onder stroom staat.

Geen enkel bedrijf kan ontsnappen aan deze risico's. In de meeste gevallen "werd het altijd al zo gedaan" of werden deze slechte gewoonten zelfs aangeleerd door oudere werknemers. Toch blijft de situatie gevaarlijk en in strijd met de wetgeving. Dat herhaalt ook Gino Weemaes, instructeur bij ENGIE. "We zien nog te vaak mensen die aan elektrische installaties werken zonder het verplichte BA4- of BA5-attest. Zij denken dat ze gemachtigd zijn om deze handelingen uit te voeren, maar kunnen de gevaren niet inschatten. Gebeurt er dan een ongeval, dan is de werkgever juridisch gezien aansprakelijk."

Volgens artikel 19 van het koninklijk besluit van 4 december 2012 moet de verantwoordelijke van het bedrijf de nodige maatregelen treffen om zijn werknemers te beschermen tegen de risico's van elektriciteit. Bijvoorbeeld door gevarenzones af te bakenen en aan te duiden, het geschikte beschermingsmateriaal ter beschikking te stellen, ervoor te zorgen dat de interventies volgens de regels van de kunst worden uitgevoerd en uiteraard door de gepaste opleidingen te organiseren en BA4- of BA5-attesten uit te reiken.

Een verwittigde werknemer is er twee waard! Om ongevallen te vermijden, is niets zo doeltreffend als een praktische en theoretische opleiding, gegeven door professionals. Met zo'n opleiding kunt u immers:

• al uw werknemers bewustmaken van de gevaren van elektriciteit;
• de vereiste attesten uitreiken aan de personeelsleden die gemachtigd zijn om in de buurt van of aan elektrische installaties te werken;
• meedelen wat moet worden gedaan bij een ongeval met elektriciteit.

Hebt u vragen of wilt u zich graag inschrijven voor een opleiding over elektrische veiligheid? Kijk op onze website of neem contact met ons op voor meer informatie. We hebben ook formules op maat, aangepast aan uw noden en installaties, ter plaatse in uw bedrijf of in ons opleidingscentrum.