Hernieuwbare energie: uitdagingen en kansen voor Belgische bedrijven

In 2024 was bijna een derde van de Belgische elektriciteit afkomstig uit hernieuwbare energiebronnen, ofwel ongeveer 20,8 TWh (tegenover 28,2% in 2023)*. Een gestage vooruitgang, maar bescheiden in het licht van de klimaatdoelstellingen en de toenemende technische beperkingen. 
In vergelijking met andere Europese landen zit België bij de middenmoot: 

• Frankrijk: 27,6% elektriciteit uit hernieuwbare bronnen
• Nederland & Duitsland: bijna 50%, dankzij een langer ondersteunend beleid en een sterk gemobiliseerde industriële sector*. 

💡 Wist u dat? Van januari tot mei 2025 registreerde België 813 zonuren, een record voor deze periode in de afgelopen tien jaar. Ideale weersomstandigheden om de productie van zonne-energie een boost te geven.

Maar meer productie maakt het soms ook complexer: tussen rendabiliteit, autonomie en netbeperkingen, hoe kunnen bedrijven het beste halen uit groene energie? 

Nu de structurele componenten van de elektriciteitsfactuur stijgen, blijft het produceren van uw eigen hernieuwbare energie een relevante en rendabele aanpak. Fotovoltaïsche en windenergieprojecten bieden nog steeds een goed rendement op investering, ondanks een context die wordt gekenmerkt door negatieve uurprijzen en spanningen op het net.

Het jaar 2025 is een perfecte illustratie van dat potentieel, met een uitzonderlijk zonnige start van het jaar: tussen januari en april bereikte de zonne-energieproductie 2,9 TWh, terwijl onshore wind 3,5 TWh produceerde (zie onderstaande grafieken). Dankzij deze ideale omstandigheden hebben veel bedrijven de voordelen van hun lokale installaties kunnen maximaliseren. 

^{Bron: FOD Economie} 

Maar wat gebeurt er als de productie groter is dan de consumptie? Dan ontstaat het risico van overproductie. Een teveel aan zelf opgewekte groene elektriciteit kan extra kosten veroorzaken of het systeem uit balans brengen. Dat is waar energieflexibiliteit van pas komt en de sleutel tot succes wordt in een volatiele energiemarkt.

De groei van hernieuwbare energie in België veroorzaakt af en toe onevenwichten op het elektriciteitsnet, dat van oudsher ontworpen is voor gecentraliseerde en voorspelbare productie. 

Zeer zonnige of winderige dagen genereren productiepieken die niet stroken met de vraag. Het resultaat: spotprijzen dalen, soms zelfs tot in het negatieve, waardoor producenten gedwongen worden te betalen om hun overtollige energie af te voeren. 

Hoewel deze dynamiek gunstig kan zijn voor bedrijven die hun verbruik kunnen aanpassen - bijvoorbeeld door EV-belastingbeheer, batterijopslag of zelfs door bepaalde apparaten tijdelijk uit te schakelen afhankelijk van de elektriciteitsprijzen - legt het ook de beperkingen van het huidige netwerk bloot.

^{Bron: ENGIE Energy Scan}

Het risico van lokale verzadiging van het elektriciteitsnet neemt toe, vooral in gebieden waar al veel hernieuwbare productie is. Deze verzadiging kan de aansluiting van nieuwe installaties vertragen of beperken, vooral voor bedrijven die grootschalige fotovoltaïsche of windenergie-installaties willen plaatsen. 

Om deze onevenwichtigheden te voorkomen, is het essentieel om de infrastructuur te versterken en flexibiliteitsoplossingen te integreren. Dat ontlast het netwerk en tegelijkertijd kan de hernieuwbare productie volledig benut worden: 

• batterijen om (groene) elektriciteit op te slaan voor later gebruik, 
• intelligente regelsystemen voor verbruik en injectie, 
• flexibiliteitsoplossingen, zoals het aanpassen van industriële processen in functie van marktsignalen. 

Deze technologieën zijn niet langer toekomstmuziek: ze zijn nu al beschikbaar en kunnen stap voor stap worden geïntegreerd om te anticiperen op veranderingen in het energiesysteem en tastbare voordelen te behalen. 

Als toonaangevende energiepartner bieden wij oplossingen op maat voor bedrijven die willen investeren in hernieuwbare energie. 

Bij ENGIE begeleiden onze experts u bij elke stap: audit, ontwerp, dimensionering, flexibiliteit, opslag... om de uitdagingen van het net om te zetten in duurzame opportuniteiten. 
 

Veel Belgische bedrijven zijn al de weg van hernieuwbare energie ingeslagen. Voor wie nog aarzelt, een duidelijk signaal: uw eigen groene energie produceren en verbruiken, is nog steeds een lonende strategie, op voorwaarde dat u de problematiek begrijpt. 

Voor de pioniers bestaat de uitdaging er nu in om te optimaliseren, op te slaan en te monitoren ... kortom, om naar een hogere versnelling te schakelen. 

Een duidelijker beeld nodig? Bekijk onze 6 belangrijkste stappen naar een performant energieproject. 

^{Bronnen:
Elektriciteitsmix 2024: internationale uitwisselingen naar recordhoogte, productie van zonne-energie neemt fors toe en gasverbruik historisch laag
https://www.energymonitor.ai/news/europes-solar-electricity-production-surged-q1-2025/
https://www.cleanenergywire.org/news/weak-winds-eat-generation-capacity-gains-germanys-renewable-fleet-early-2025?utm_source=chatgpt.com}